"Denne bloggen investerer i og trur på NÆRLEIK - nærleik i rom, tid og tilhøve!

Desse bloggarane er uvanleg sjarmerande og søte, og føremålet er å finne og å vere vener.

Dei er ikkje opptekne av utmerkjingar og sjølvhevding.

Me vonar at når banda frå desse utmerkjingane er knytte, vil endå fleire venskap ha vorte skapte.

Ver god og gje noko ekstra merksemd til desse!

Gje utmerkjinga vidare til nye bloggarar som så må velje seg 8 mottakarar, og legg ved denne teksten i utmerkjinga deira"

Tusen takk, Lilledora! 

Eg vil gje utmerkjinga vidare til 

Kathrine

Ragnhild

Astrid

Torunn

Torill

Maritmor, 

og sjølv om dei har fått denne før, vil eg heidre Bibliofiolen, Lilledora, Høvleri og Skravleri og Landsliv, som eg fylgjer med på bortimot dagleg :-)

For leenge sidan fekk eg ei utfordring frå Astrid, og det er på tide å fullføre oppdraget! 

4 jobbar eg har hatt:

1. Alt-mogeleg-person heime på garden, frå og til i mange år.

Her er det mykje ulikt i arkivet, men eg hadde serskilt ein del suksessfylte periodar som lukar i epleåkren (jordeple), der meldestokk og kvassdå måtte bøte med livet, i tillegg til vassarve, balderbrå og kveke, forbaska kveke med lange og djupe røter. I tillegg gjorde eg det skarpt som vedtransportør. Lesse opp hjulbora, trille opp løetroppa, tøme lasset i vedskjolet. Trille nedatt. Lesse opp hjulbora, trille opp løetroppa, tøme lasset i vedskjolet. Trille nedatt. Lesse opp... For kvart x'te lass hoppa eg sjølv inn i vedskjolet, og sat der og lodde veden kring veggjene, så det skulle verte betre rom.

Eg kunne nok skrive ein heil epistel om ved og ymse psyko-sosiale meiningar omkring emnet, røynsler med og forklåringar om - td korleis vedarbeid utviklar evna til formsans (å lø eit godt la er ei høgverdig kunst!), og korleis det å stå i skogbrynet med ein stor haug vedbrandar som gradvis utviklar seg til eit langt, breitt og høgt la, utviklar tolmod og evne til å gle seg over at også det som tek tid og tykkjest vere i det små, etter utrøytteleg innsats gjev noko stort. MEN, når det er sagt - det finst veldig mykje som er meir gama enn å lø ved, og eg er lukkeleg over å halde i lag med ein kar som er så glad i, ivrig og flink til å skaffe ved til huset. Eg elskar nemleg å fyre ;-) 

2. Omvisar for Setesdalsmuseet.

I fleire somrar har eg dagleg ikledd meg min finaste stas og stått som eit symbol på det Norske, det Tradisjonsbundne og Ekte, i svalgangen i loptet eller på den ovstore hedda som Åsmund drog heim med ein annærings fole. Ein sunn, norsk ungdom, med eit forunderleg målføre, i folkedrakt, ved rokken, i eit solbrunt og regnbarka tømrahus frå 1500-talet...

Hihi, kva må vel turistane tru,  dei overengasjerte nederlendarane, dei mutte franskmennene og dei snodige tyskarane. Trur dei at me er sånn?! Eller telemarkingane, som eigentleg kan alle sogene best sjølve; eller sørlendingane, som berre smiler unødvendig breitt og tenkjer "Åherliland, å såsøtogflinkogsåspennende de e me kultur"- på ein slik "klappe-hunden-på-hovudet-måte", og legg til for seg sjølve Takk og pris for at me ikkje bur i denne avkroken. 

3. Ute-vedlikehaldsarbeidar for kommunen i Avanduse, Estland.

Ja, altså. Det er greitt nok å rake grus med jernrive. For å få det flatt og fint. Det er greitt nok, ei stund. Det er greitt nok dersom det er innkøyrsla som skal jamnast. Eller hage-gangane. Det er ikkje like greitt når det er ein heil fotballbane. Når det er 40 grader i skuggen og fotballbanen ligg i sola. Når det ligg daude og inntørka froskar ut over heile banen, som ein må plukke opp og kaste bort. Men bortsett frå dét, var det fint! ;-)

4. Budeie.

Jamfør sunn, raudleitt norsk ungdom, med blondt hår i fletter, skaut og spit og ein liten geitelokk på lur. NUVEL. Eg var iallefall til fjells, i Lesja, og det var i allefall geiter. Mange geiter, store og små, gamle Lykle, Svartbakarova og lisle Snjofrisk. B-gjengen, kjea som støtt saboterte når geitene skulle i hus om kvelden. Dei hadde utspekulerte glimt i augo, og var sjølvsagt heilt uråd å verte vond på, for dei smelta dei kaldaste hjarte når dei kom og stanga mjukt i mot låret og kika opp på deg med dei djupaste brune, mjuke augo. Eg var ein månad til fjells, åleine, med ei kasse full av bøker, nok av garn, batteri til radioen, havregraut til frukost, fuglesong til kvelds, ein vakker natur, og ein heil flokk med dei flottaste, beste vener ein kan tenkje seg.

Ja, så var det jo Vandraren, då, han var der jo au. Akkurat då. Akkurat der. Meen, det er ei anna soge ;-)

4 filmar eg kan sjå oppatt:

1. Ronja Røvardotter

Ho er Helten min! Og så hestane, då! Og røvarsongane! Og Birk Borkason. Og Vargsongen. Og "vaffo då, då?", og hola i skogen, og Lovis' brød, og Skalle-Pers' glädjesalut, og vårskriket, og eg berre elskar den boka, og den filmen, gong etter gong. 

2. Anne of Green Gables 

Prince Edward Island. Gule, bylgjande sanddyner mot eit blått hav, raud jord og grøne skogar. Kornåkrar, løyndomar i skogen, vakre hus med høge, spisse gavlar og porch med gyngestol. Hesteskyss til butikken, kyssebærvin, kjolar og The White Sands' Hotel. Matthew og Marilla, og The Lady of Shalot. 

3. Pride and Prejudice

BBC-produksjonen sjølvsagt, kom ikkje med filmen frå 2006. Det skal vere Colin Firth og Jennifer Ehle. Dette er ein roman, og ein film med så mange detaljar og finurlege vendingar at ein er nøydd til å sjå han fleire gonger for verkeleg å ha sett filmen. 

4. Elina, Mother of Mine, Som i Himmelen, Grabben i graven bredvid - fordi svensk film er bra!

4 stadar eg har budd:

1. Valle i Setesdal (Heimlandet Barndom)
2. Rissa (gjekk eitt år på Fosen folkehøgskole)
3. Kongsberg (arbeidde på Kongsberg Dyreklinikk)
4. Oslo (student. 6 år. Ferdig. Snart.)

4 tv-seriar eg likar:

1. Der ingen skulle tru at nokon kunne bu
2. Norge Rundt
3. Desperate Housewives
4. Grey's Anatomy

Sjølvforklårande! ;-)

4 stadar eg har vore på ferie:

1. Trondheim. 

Mormor, Englemat, Lamoparken (bade i fontena), brus, tanta mi som budde i eit høgt hus, Jungelboka-tapet på veggane, puss-puss-så-får-du-en-suss, Olaug med sjokolade i kjøkenskåpet, "inni huket", Mitt skattkammer, gå på café, ny My little pony, store syskjenbarn, Glamour, den koselege stemninga når ein ligg og skal sove og høyrer mamma og Mormor tale saman på stoga, med trafikklydar frå gata, teiknebøker i skåpet, varm sjokolade i porselenskoppar, Ankerstokk og Kaffebrø'. 

2. Moisanden Camping. 

Eg hugsar ikkje nøyaktig når eller kvar, anna at det var ved Grimstad og at det truleg er den fyrste ferien eg hugsar, som ikkje gjekk til Trondheim eller til fjells. Eg hugsar at det var sumar, me låg i kombicamp, eller var det telt, det lukta i allefall jordslag, det var ei strand, det var min fyrste vassmanet, og så hugsar eg at eg fekk ein ven. Ho var nokre år eldre enn meg, me bada saman, og ho var veldig snill :-)

3. Island og Færøyane. 

Sauene og hestane, fyrst og fremst. Det irrgrøne graset som går frå hav til fjell. Dei endelause lavamarkene. Eventyret i å bade i svovelangande, dampande kjelder ute i ein regnvåt og iskald sumardag. Fuglelivet, vulkanane, Thingvellir, Snorre -  

4. Prince Edward Island. 

Ja, det er faktisk sant. Og tru ikkje at begeistringa vart mindre av dét! Nei, tvert om. Det er ein vakker, harmonisk stad, med sereigen musikk, nydeleg mat og herlege menneske. 

4 vevsider eg er innom kvar dag:

1. Eposten min

2, 3, 4. Ei rekkje bloggar...

4 stadar eg ville ha vore no:

I snø og granskog, med ski på føtene, ein glad og sprek, svartkvit hund langt der framme i løypa, og ein smilande, lukkeleg skiløpar ved sida av meg. Med bitande kuldegrader i kjakane, skumring gjennom skogen, og ein minkande måne på skrå høgt, høgt der oppe. Ikkje ein lyd, ikkje ei lukt, ikkje anna enn snø, ski og granskog. 

I den mjuke, djupe øyrelappstolen framfor peisen, med katten malande i fanget og Vivaldis Vespri solenni per la festa dell'Assunzione di Maria Vergine veikt, veikt i bakgrunnen. Stearinljos, ein stor kopp nytrekt WuLong-te, og den nye boka til Anna Gavalda. Lang kveld, og inkje bokmerke...

Heime på kjøkenet, med alle dei kjære, gode venene samla kring det velbrukte, gamle langbordet. Angen av nysteikt brød, varmen frå vedkomfyren og den livgjevande grønsaksuppa. Alle opprømde, raude i kjakane etter friske timar i frosten, hundane slappe, lukkelege, med glippande augnelok. Billie Holiday, bordeaux, kvitlauk, lått og skrøner og ein stor bunt timian frå hagen.

I ei lita engelsk cottage med stråtak, i ein overgrodd rosehage sør i England, med bylgjeskvulp i øyro og hagen full av småfuglar, ekorn og late kattar. Hestar og sauer på andre sida av steingjerdet, ei nybryggja kanne engelsk te på bordet, og ei korg ved sida av meg på hagebenken - full av gode, romantiske romanar og strikketøy :-)

4 bloggar eg sender utfordringa til (dersom dei har lyst!):

1. Landsliv
2. Torunn
3. Ragnhild
4. Torill

Vinteren er kald, kvit og kunstnerisk i ei innlandsbygd på austlandet, her dokumentert ved gjestefotograf og kjærast, kjent under kunstnarnamnet Nahoj ;-)

I Oslo derimot, er vinteren...nei, forresten, det har de ikkje lyst til å høyre om. Ingen positive skildringsord eller superlativ i den samanhengen, det kan eg love. Mykje snø, mykje folk, mykje bilar og lite brøyting, kombinert med påfylgjande mildvêr - uheldig, uheldig. Njot det, de som bur i små grender og bygder, i skogbryn eller på bakketoppar utover Vort Vidstrakte Land.

Dei siste seks åra har handarbeidet berre vore eit kvelds- og fritidssyssel, ei avkopling og noko eg snik meg til når eg kanskje ikkje eigentleg har tid til det, fordi eg tykkjer det er så gama. Men det var ei tid då dagane skulle nyttast til handverk, og både dagar og kveldar var fylte med garn og trådar, rokkar, vevstolar og store kjelar med dampande plantebad. O lukke. 

Fosen folkehøgskule. Eit år fylt med naturmaterialar, åfjordsbåtar, økologisk gardsdrift, bålfyring, badstoge, musikk, stjerner i augo, peparmyntete, segling, utegangarsau, plantefarga garn, jord under neglane, borkefarga anorakkar og menneske med tjøre- og harpeislukt i håret. 

Eit heilt år til å drive med gamle handverksteknikkar innan ull, skinn og vev. Betre kan det ikkje verte. Og det året vart ei slags kuliminering av noko som har fylt draumane og dagane mine langt attende i tid - det som støtt har vore der; sauene og den varme, mjuke, solskinsangande ulla deira. 

Ein kvar spinnar bør ta vare på den fyrste garnhespa si. Slik ser ein verkeleg utviklinga! Dette er mi, med såkalla unikt og sjarmerande garn :-)

Å spinne lærde eg veldig gradvis.

Då eg var lita; 6-7 år kanskje, hadde eg såå lyst på sokkar frå ulla til sauen min. "Gome," spurde eg så snilt eg kunne, "Gome, kan ikkje du spinne gån og spite leistar av ulla åt sauen min". Sjølvsagt ville Gome spinne, for Gome var Verdas Snillaste, slik bestemødre gjerne er. "Men du titta, du kan kaire", sa Gome, og så lærde ho meg å karde ulla slik at ho vart luftig og lett som ei sky, ho lærde meg å plukke ut rusket frå skogen, å snu kardane slik at ulla bytte plass på eit nærast mystisk vis, og ho lærde meg å lage dei finaste, jamnaste rullane slik at det vart lett å spinne. 

Lærde det gjorde eg ikkje då, det tek månader og år før ein kan det, men ho synte meg korleis det skulle gjerast, og ho synte meg at det å lage noko sjølv, det er då inga sak, om ein berre har vilje og tolmod til å lære. Og gjennom desse leistane, lærde eg at det er ingen ting som er så fint, som å ha noko ein har laga sjølv. 

For born gjev dét sjølvtillit, det gjev glede, det gjev ynskje om å lage meir, og ikkje minst gjev det evna til å forstå kvar ting kjem i frå, korleis alt krev arbeid for å verte til, og kor viktig det difor er å ta vare på det ein har. 

Den fyrste huva mi av heimespunne garn.

Den kvelden skulle eg lære å strikke mønster, men var så ivrig og greidde ikkje vente så eg tenkte: "Det kan vel ikkje vere så vanskeleg, eg tek vel berre brun tråd der det skal vere brun og kvit der det skal vere kvit?!" Og slik var det! Alt garnet vaskar eg berre i lunka vatn med olivensåpe, så ein del av lanolinet vert verande att. Såleis vert plagga vassavstøytande. Denne lua har vore med på mang ein grå og våt haustdag til fjells i saueleitinga, og våt i håret vert ein aldri! :-)

Mor mi kunne også spinne, og nokre år seinare hjelpte ho meg i gong med sjølve rokkinga :-) Koordinering er inga enkel sak, som mange ferske spinnarar og pianospelarar har røynt, og difor trakka ho på pedalen for meg, medan eg konsentrerte meg om tråden. 

Det gjekk endå nokre år; rokken var stundom framme, og andre tider løynt bort på eit bakrom i fleire månader om gongen. Men då eg som 14-åring laga meg 4H-oppgåva "Sauen - meir enn mat" og var med på eit spinnekurs skipa til av Bondekvinnelaget i bygda, det var då det verkeleg tok av. 

I denne perioden fekk eg meg også to angorakaninar, og utvida spinnespekteret frå saueull - høvesvis kortfibra frå dala og den lange, relativt ulike fiberen til spælsauen, til også å omfatte den himmelske kaninfiberen. Ingenting - eg seier det gjerne på ny - ingenting er så mjukt, så varmt, så kvitt og så nydeleg som garn spunne av angoraull. 

Øvst frå venstre: To nøste spælsaugarn (to-tråds), ulike naturfargar. Stort nøste: Uvaska dalasaugarn (ein-tråds). Nedst til venstre: Vaska garn, tunt to-tråds frå dalasau. Eitt nøste frå utegangarsau, og to nøste angoragarn, høvesvis tunn og tykk kvalitet (båe to-tråds). 

Då eg kom til Fosen i 2001, var det såleis ikkje for å lære å spinne, eller garve skinn, eller plantefarge, for alt dette hadde eg alt prøvd på heime i fleire år. Det var for å få tid til dette, for å få bruke tida til dette. Eg tenkjer likeins i dag: Tenk å få bruke eit heilt år, på berre å spinne, plantefarge, veve, strikke, garve, og drive med trearbeid. Reinspikka lukke, det er dét det er. 

Bakside av sjal

Eg veit ikkje kva det er, men det er vel likeins med alle intense interesser, anten det er sport, sjakk, sirkus eller song - ein har funne sin stad i verda, ein meistrar, ein utviklar, ein oppnår. Ein kjem i flytsona, og tida berre flyg.

For meg er det å spinne rein meditasjon. Det å lyfte på garnet i plantefargingsgryta er tusen gonger meir spennande enn å sjå på fotballkamp. Lukta av varm saueull er betre enn lukta frå alskens franske, fine flakongar.

Det er nært, det er ekte, det er som mold og haustrått lauv i skogen, som nevra frå ein krokete fjellbjørkelegg, det er sjølvaste kjernen i det som er. 

Nytt år

Så er jole- og nyttårsfeiring over for denne gong, og me er i gong med eit nytt år. Eit heilt nytt, kvitt og kaldt år, fylt av reine, ubrukte dagar. Så mykje som ventar, så mykje som skal hende. Ein del er planlagt, ein del er kjent. Men mesteparten ligg enno løynt for oss. 

Dette vert eit år med ekstra mykje nytt og spennande for meg og dei ikring meg - heilt sidan eg kom til Oslo for å studere i 2003 har dette årstalet, '09, stått føre meg som ei høg, lysande stjerne der oppe. Juni '09, seks år etter at eg tok til som student på Noregs Veterinærhøgskole i Oslo, er eg ferdig. For min del vert det som å leggje attom seg ein æra, ein epoke. Og samstundes byrje noko nytt, noko svært nytt, og svært spennande. Dette tenkjer eg mykje på, og det har vorte sagt mange gonger no i jola: "Skal tru kvar me feirar jol om eitt år?!" Skal tru kva som hender, skal tru korleis det går. Men, som me seier - den tid! Fyrst skal dei siste fem månadane som student gjennomførast, hovudoppgåve skal skrivast og den siste kunnskapen frå NVH bankast inn i skolten. 

Me har hatt ein god joleferie heime, med det som høyrer med. Hente joletre i skogen lislejolepdagjen, pynte det om kvelden. Lage peparkakehus! For fyrste gong, måtte jo vente til den husbyggjarkunnige var med. Laga fyrst 1:1-modell i papp, og baka og steikte så med stor varsemd og omtanke.

Å setje i hop delane med brennheit knekk var ei ny oppleving - dette var jo rett og slett helseskadeleg verksemd! Me brende oss båe, men har nok gløymt alt og freistar på nytt att neste år...

Ei anna røynsle me gjorde oss var at melisglasuren IKKJE må vere for flytande, då dette gjer husfasaden noko meir trist enn ynskjeleg...

Det var ikkje berre tradisjonelle joleaktivitetar heime på garden - siste dagane og tida før kyrkjeklokkene ringde jola inn var to av oss nemleg travelt opptekne inne i garasjen. Porten var attleten, radioen song, det var ljost og fint, og far min hadde streng beskjed om IKKJE å kome inn. Aller siste førebuingane måtte me gjere jolekvelden - etter maten, før pakkene. Då kledde eg av meg den vesle svarte og smatt inn i stillongsen, joggebuksa og boblejakka mi, og konstaterte noko seinare, då eg stod med skiftenøkkelen i handa, at eg truleg - nei heilt sikkert var den einaste seks-og-tjuge-år-gamle jenta i Noreg som klokka 18.30 jolekvelden stod ute og skruva på ein avrettar. 

For det var ein avrettarhøvel det heile dreidde seg om. Ein solid og gamal, velbruka jernreidskap - noko sliten i utsjånaden, men stødigare og betre enn moderne lettvektarar. Dette var gåva frå mor mi, meg  og kjærasten, til far min som hadde rundt jubileum tidlegare i desember. Han er ein ivrig og flink hobbysnikkar, og hadde lenge irritera seg over den nye, men dårleg fungerande avrettarhøvelen han kjøpte for ein del år sidan. Kjærasten fekk fatt på denne gamle Eskilstuna, me frakta han bakpå bilen heim til jol, lura på kjettingar på traktoren og køyrde høvelen inn i garasjen medan far min var på arbeid - og bruka sidan fleiredagar på å pusse, måle, smørje og stelle. No står han på plass nede i fjøset, snart klar til bruk på nytt tre som skal høvlast og klargjerast for ymse snikkeri.

Før:

Etter:

Mellom jol og nyttår spende me på oss skia og fôr til fjells, kjærasten og eg. Eg var lukkeleg fersk eigar av eit par skifeller, og dei brattaste bakkane gjekk etterkvart (når formen steig... ;-) som ein draum. Tusen takk! KVIFOR, spør eg, kvifor bale seg opp bratte bakkar på bakglatte ski, når ein kan gå rett opp som ei Prinsesse i Snøen. Nedover gjekk det også noko seinare enn før, og det passar meg midt i blinken. 

Bua vår ligg ved eit vatn på kring 1000 meter over havet, og her fekk me ein roleg og fredeleg overgong til eit nytt år. Ingen saluttar, ingen eksplosjonar eller pengar opp i røyk - berre god mat, varm bu og triveleg selskap, saman med radio, bok og kortspel. 

Eg vil avslutte med gode ynskje for det nye året til dykk alle - måtte fredelege dagar, glede og lått, godt samvære mellom menneske, nyttig og gjevande arbeid og god helse gjere 2009 til eit år me minnest med glede.